Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 2 Σεπτέμβρη 2005, σελ. 35

Ο Τζιμάκος χτυπάει (πάντα;) δύο φορές

«Δεν έχουμε συλλάβει ακόμη την αλήθεια γιατί παίρνει αντισυλληπτικά»... Η πάλη των πράξεων συνεχίζεται. Η αφαίρεση προηγείται σταθερά». Τζ. Παν.

Δύο ιδιαίτερες όψεις της πληθωρικής προσωπικότητας του Τζίμη Πανούση έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε αυτό το καλοκαίρι, καθώς πρόσφατα εκδόθηκαν δύο βιβλία του, το «Πούστευε και μη ερεύνα» και το «Μικροαστική Καταστροφή», από τις εκδόσεις Opera. Εχουν προηγηθεί και άλλα βιβλία. Ο Τζίμης Πανούσης εξηγεί ότι «τα πέντε βιβλία είναι ο ικανός και αναγκαίος αριθμός για να καθιερωθεί κάποιος ως συγγραφέας». Αλλιώς, όπως μας προειδοποιεί, κινδυνεύει να γίνει και σκηνοθέτης, όπως ο ίδιος, αφού έχει σχεδόν τελειώσει και μια βιντεοκασέτα.

Το «Πούστευε και μη ερεύνα» αποτελείται από σύντομα αυτοτελή κείμενα στα οποία ο καλλιτέχνης σχολιάζει με καυστικό, όπως πάντα, τρόπο κοινωνική επικαιρότητα, πολιτική, τέχνη-μουσική, τηλεόραση, ελληνική οικογένεια, ποδόσφαιρο κ.λπ. Πολλές ατάκες έχουν πρωτοακουστεί στις ραδιοφωνικές εκπομπές του Τζίμη Πανούση και φέρουν τη φρεσκάδα του προφορικού λόγου. «Εδώ είμαστε, στηλιτεύουμε τα τεκταινόμενα από τους τέκτονες, αυτοψυχαναλυόμεθα και κάπως ησυχάζουμε, αλλά χαΐρι και προκοπή δεν βλέπουμε», παρατηρεί αυτοσαρκαστικά. Το παιχνίδι με τις λέξεις, τις παραφράσεις γνωστών συνθημάτων και αφορισμών, γενικά το παιχνίδι της ανατροπής αποτελεί συστατικό στοιχείο της τέχνης του Τζίμη Πανούση. Η «Μικροαστική Καταστροφή» είναι μια συλλογή ποιημάτων και «άσεμνων» ψηφιακών ζωγραφιών τις οποίες έχει επιλέξει ο Τζίμης μαζί με το γιο του Αρη. Εκτός από στίχους (π.χ., «σαν βγεις στον πηγαιμό για τη Μύκονο»), το βιβλίο περιλαμβάνει και πιο «πεζές» ιστορίες καθημερινής «λογικής».

Πολλοί λένε ότι ζούμε στην εποχή των συνθημάτων. Εταιρείες μάς καλούν μέσα από την κατανάλωση και τις φιλανθρωπικές συναυλίες να «κάνουμε τη φτώχεια παρελθόν», όμως η σάτιρα του Τζίμη Πανούση βρίσκεται πιο κοντά στο αυθεντικό κλίμα της εποχής, ανάμεσα στους Μάηδες του '68 και του... 2008, στη λογική τού «κάνετε έρωτα και όχι δημαγωγία». Και ο ίδιος δεν φιλοδοξεί να γίνει ο νέος Ουμπέρτο Εκο, αλλά ένας πετυχημένος συλλέκτης γυναικείων οργασμών και καθημερινών εξεγέρσεων, με βάση το αγαπημένο του σύνθημα «Νεογενίτσαροι, Αμερικανοτσολιάδες, ήρθε η ώρα σας».

Στο «Πούστευε και μη ερεύνα» οι τοίχοι έχουν για άλλη μια φορά τον λόγο και το οπτικό υλικό αποτελείται από συνθήματα του Τζίμη σχεδιασμένα σαν graffiti σε τοίχους: «Εδώ θα γίνει ο Πανάθλιος Τάφος σας», «Η ζωή τελειώνει, αλλά οι δόσεις μένουν», «Από το ΠΑΣΟΚ στο χειρότερο», «Η τέχνη δεν θέλει θυσίες, οι θυσίες θέλουν τέχνη». Ειδικά το σύνθημα «Τα πάντα σατιρεί» δείχνει ότι η πάλη των λέξεων και των πράξεων δεν πεθαίνει ποτέ. Στα βιογραφικά στοιχεία, στα αυτιά του εξωφύλλου, αναφέρεται ότι ο καλλιτέχνης ετοιμάζει το πολύτομο έργο «Ο Στάλιν σκέφτεται για σένα στο Κρεμλίνο». Στην αρχή νομίζαμε ότι πρόκειται για ένα επιπλέον αστείο του Τζίμη, αλλά, όπως μας βεβαιώνει ο ίδιος, το βιβλίο είναι πραγματικό και πιθανόν να αρχίσει να εκδίδεται γύρω στα Χριστούγεννα. Το έργο όντως θα είναι πολύτομο, καθώς το υλικό που έχει συγκεντρώσει ο συγγραφέας είναι μεγάλης ποικιλίας και έκτασης, ενώ και ο δρόμος για «τα Κρεμλίνα» είναι ασφαλώς πολύ μακρύς.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ